စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းဆုိသည္မွာ

ခိုင္ဇင္ဝင္း

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ နီးပါးခန္.က မဂၢဇင္းစာအုပ္တစ္အုပ္တြင္အျဖဴ/အမည္းဓာတ္ပုံတစ္ပုံကို မွတ္မွတ္သားသား ၾကည့္ရႈခဲ့ဖူးပါသည္။ဓာတ္ပုံထဲတြင္ လူေလးငါးဆယ္ခန္ မတ္တပ္ရပ္ေနၾကျပီး လက္မ်ားကို ေျမွာက္လ်က္ ပုံသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လက္ေခ်ာင္းေလးမ်ားကို အခ်ိဳ.လည္း မိမိဘက္လွည့္ျပီးအခ်ိဳ.မွာ ဆန္.က်င္ဘက္သို. လွည့္ကာ ေထာင္ထားၾကပါသည္။ ဓာတ္ပုံေအာက္တြင္ “ေဟာင္ေကာင္ စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္းတြင္ ရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းဝယ္ေနၾကပုံ“ ဟုေရးထားရာစေတာ့အိတ္ခ်ိန္းစင္တာထဲတြင္ မိမိေရာင္းခ်င္၊ ဝယ္ခ်င္သည္ မ်ားကို လက္သေကၤတမ်ားျပ၍ ေရာင္းၾက၊ ဝယ္ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အင္တာနက္ ထြန္းကားလာေသာ ယေန. ေခတ္တြင္မူ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း စင္တာၾကီးထဲသို. လူကိုယ္တုိင္သြားေရာက္၍ ေရာင္းမည့္သူ၊ ဝယ္မည့္သူမ်ား ရွာေဖြကာ ေရာင္းဝယ္စရာ မလိုေတာ့ပါ။ မိမိအိမ္မွပင္လွမ္း၍ဝယ္လို. ရေနပါျပီး။


ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံနိင္ေသာ၊ ေရာင္းဝယ္နိင္ေသာ က႑ၾကီးမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္-
(က) အစိုးရေငြတိုက္ စာခ်ဳပ္မ်ား(Bonds)
( ခ ) အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ားမွ ထုတ္ေဝေရာင္းခ်ေသာ အစုရွယ္ယာမ်ား(Shares)
( ဂ ) ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကးမ်ား(Foreign Exchange)
(ဃ) ကုန္ပစၥည္းမ်ား(Commodities)
( င ) အဖိုးတန္သတၱဳမ်ား(Precious Metal)

(က)ႏွင့္(ခ) မွာ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံျခင္း၊ ေရာင္းျခင္း၊ဝယ္ျခင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။ ၄င္းတုိ.ကို အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ဟုလည္း ေခၚဆိုႏိုင္ပါသည္။ က်န္သုံးမ်ိဳးမွာ သက္ဆိုင္ရာ အိတ္ခ်ိန္း မ်ားတြင္ ေရာင္းၾကဝယ္ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။

အစိုးရေငြတုိက္စာခ်ဳပ္မ်ား(Bonds)

အစိုးရက ျပည္သူလူထုထံမွ ေငြေခ်းယူနည္းတစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေငြတုိက္စာခ်ဳပ္ (တန္ဖိုးတခုခု) ဝယ္ယူ ထားသူအေနျဖင့္အတိုးရပါသည္။ ဘဏ္တြင္ေငြစုစာအုပ္(Saving) ျဖင့္ ေငြစုလွ်င္လည္း အတိုးရပါသည္။ ေငြစု စာအုပ္ျဖင့္ ေငြစုလွ်င္ ေငြအသြင္း အထုတ္ကို ေငြစုသူအေနျဖင့္ ကာလကန္.သတ္ခ်က္၊ ပမာဏ ကန္.သတ္ခ်က္ မရွိၾကိဳက္သေလာက္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိေသာ္လည္း ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္ဝယ္ယူထားသူ အေနျဖင့္ သတ္မွတ္ ထားေသာ အခ်ိန္ကာလ မေရာက္မခ်င္း ေငြျပန္ထုတ္ယူခြင့္ မရွိပါ။

ကၽြန္ေတာ္တို. ႏိုင္ငံတြင္ “ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဗဟိုဘဏ္“က လက္ရွိ ထုတ္ေရာင္းထားေသာ အစိုးရ ေငြတုိက္ စာခ်ဳပ္အမ်ိဳးအစားႏွင့္ အတိုးႏႈန္းမ်ားမွာ သက္တမ္း(၂)ႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ တစ္ေသာင္း တစ္သိန္း တစ္သန္း ၁၀ သန္းအတြက္ အတိုးႏႈန္း ၁၀ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ သက္တမ္း(၃) ႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ တစ္ေသာင္း၊ တစ္သိန္း၊ တစ္သန္း၊ ၁၀ သန္းအတြက္ အတိုးႏႈန္း ၁၁ ဒသမ ၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ႏွင့္ သက္တမ္း (၅) ႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ တစ္ေသာင္း၊ တစ္သိန္း၊ တစ္သန္း၊ ၁၀ သန္းအတြက္ အတိုးႏႈန္း ၁၁ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါသည္။

အဆုိပါ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားတုိင္း တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္သို. အကန္.အသတ္မရွိ လြတ္လပ္စြာ ေရာင္းခ်ခြင့္ ဝယ္ယူခြင့္ရွိပါသည္။ အစိုးရ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္ဟုဆိုရာတြင္ အစိုးရ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္အျပင္ အစိုးရေငြတိုက္လက္မွတ္/ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ား/ ဒီပင္ခ်ာမ်ားလည္း ပါရွိပါသည္။ ၄င္းအျပင္ ျပည္တြင္းသာမက ႏိုင္ငံျခားအစိုးရႏွင့္ ယင္းတို.၏ အဖြဲ.အစည္းမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ.အစည္းမ်ားမွ ထုတ္ေဝေသာေငြတုိက္စာခ်ဳပ္မ်ားလည္း ပါဝင္ပါသည္။

၄င္းတို.ကို Bond Market ဟုေခၚပါသည္။ ဆုံးရႈံးႏိုင္ေျခ နည္းပါးျပီး ခုိင္မာမႈ ရွိပါသည္။

အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ားမွ ထုတ္ေဝေရာင္းခ်ေသာ ရွယ္ယာမ်ား(Shares)

ကုမၸဏီမ်ားက အမ်ားျပည္သူထံမွ ေငြေခ်းယူနည္းတစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ကြာျခားခ်က္မွာ အစိုးရေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ားသည္ ထုတ္ေရာင္းထားေသာ ရွယ္ယာမ်ားအတြက္ ကုမၸဏီကို စာရင္းရွင္းဖ်က္သိမ္းျခင္း မျပဳမခ်င္းေငြျပန္ေပးစရာမလိုပါ။ ဝင္ေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျပဳမည့္ ကုမၸဏီကို ေသခ်ာစြာ စိစစ္သုံးသပ္ႏိုင္ရန္ အလြန္ေရးၾကီးပါသည္။

ကုမၸဏီမ်ားတြင္ ပုဂၢလိပိုင္ (Private Co.Ltd.)ႏွင့္အမ်ားပိုင္ (Public Co.Ltd.)ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိသည္။ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ားကသာ အမ်ားျပည္သူသုိ. ရွယ္ယာမ်ားထုတ္ေဝေရာင္း ခ်ခြင့္ရွိပါသည္။ ပုဂၢလိကပိုင္ ကုမၸဏီ မ်ားအေနျဖင့္အမ်ားျပည္သူသို. ရွယ္ယာမ်ားထုတ္ေဝေရာင္းခ်ခြင့္ မရွိပါ။

ႏို္င္ငံျခားေငြေၾကးမ်ား (Foreign Exchange)

အထက္တြင္ တင္ျပခဲ့ေသာ အစိုးရေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီတို.၏ အစုရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းဝယ္ျခင္း တုိ.မွာ ယခုအခါ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ Stock Exchange မရွိေသးေသာ္လည္း MSEC မွ (Over the Counter ေစ်းကြက္တြင္) တာဝန္ယူေရာင္းခ်ေပးေနမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လြန္စြာတြင္က်ယ္မႈ မရွိေသးေသာ္လည္း အေရာင္းအဝယ္ရွိေနျပီးဟု ဆိုရပါမည္။

ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပုဂၢလိကဘဏ္မ်ားအား ႏိုင္ငံျခားေငြကိုင္ေဆာင္ခြင့္၊ လဲလွယ္ေပးသည့္ ေငြလဲ ေကာင္တာဖြင့္လွစ္ခြင့္၊ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္လုပ္ငန္း လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းစီအား ႏိုင္ငံျခား ေငြစာရင္း ဖြင့္လွစ္ ခြင့္မ်ားကို အဆင့္ဆင့္ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ဗဟုိဘဏ္သည္ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ႏွုန္းစနစ္အား အထူးထုတ္ယူခြင့္ (SDR) တစ္ယူနစ္ လွ်င္ ၈ ဒသမ ၅၀၈၄၇ က်ပ္ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္သတ္မွတ္ခဲ့သည့္စနစ္မွ ထိန္းေက်ာင္းမွဳရွိသည့္ ႏွုန္းရွင္းေငြလဲႏွုန္း စနစ္သုိ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၂ ရက္မွ စတင္ကာ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ပါသည္။

အထက္ပါအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ Stock Exchange ထူေထာင္ရန္အတြက္ ၾကိဳတင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္ဟုဆိုရပါမည္။

ယခုအခါတြင္ ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ားအား လြတ္လပ္စြာ လဲလွယ္ႏုိင္မႈမရွိေသးပါ။ ထုိ.အတူ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းဝယ္ေသာ ေစ်းကြက္ႏွင့္ အဖိုးတန္သတၱဳမ်ား ေရာင္းဝယ္ေသာေစ်းကြက္မ်ားလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လုံးဝမရွိေသးပါ။

ဤ Currency Market သည္ ကမၻာေပၚတြင္ အၾကီးမားဆုံး Market ၾကီးျဖစ္ပါသည္။ တစ္စကၠန္.အတြင္း မေရတြက္ႏိုင္ေလာက္ေသာ ေငြေၾကးပမာဏ မ်ားျဖင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေရာင္းဝယ္ေနၾကပါသည္။

Currency Market တြင္ ကမၻာ၌အဓိကေရာင္းဝယ္ေနၾကေသာ ေငြမာမ်ားမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ၊ ေပါင္ စတာလင္၊ ယူရိုေငြႏွင့္ ဂ်ပန္ယန္းေငြစသည့္ တို.ျဖစ္ၾကပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားေငြ (Foreign Exchange) ကို အတို ေကာက္ အားျဖင့္ Forex ဟုေခၚဆိုၾကပါသည္။

ကုန္ပစၥည္းမ်ား(Commodities)

ဆန္၊စပါး၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ဳိး၊ ဂ်ဳံ၊သၾကား၊ ေလာင္စာဆီ(ေရနံ၊ ဓာတ္ဆီ ၊ ဒီဇယ္ဆီ၊ ဓာတ္ေငြ. ၊ ေလယာဥ္ဆီ) စသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားစြာတုိ.ကို ေစ်းကြက္အတြင္းမွ ဝယ္ယူရရွိႏိုင္ပါသည္။ ဥပမာ-ေစ်းကြက္အတြင္းမွ ဒီဇယ္ပီပါ အလုံး ၁၀၀၀ ဝယ္ယူရာတြင္ စာရြက္ေပၚတြင္သာ ဝယ္ယူျခင္းျဖစ္ျပီး ပကတိအေျခအေနတြင္ ဒီဇယ္မ်ားကို သြားသယ္ျပီး သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းထားစရာမလိုအပ္ပါ။


ကၽြန္ေတာ္တို. ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကုန္ပစၥည္း Exchange ဒိုင္ မရွိေသးသည့္အတြက္ ေစ်းကြက္အတြင္းမွ ကုန္ပစၥည္းမ်ားတုိ.ကို ဝယ္ယူ၍ မရႏိုင္ေသးပါ။ ကုန္ပစၥည္း Exchange ဒိုင္ ေပၚေပါက္လာျပီဆိုပါလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဓိက ထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ဆန္စပါး ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး စသည္တို.ကို Exchange ဒိုင္ေစ်းကြက္အတြင္းမွ ဝယ္ျခင္း၊ ေရာင္းျခင္းကို အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အဖုိးတန္ သတၱဳမ်ား(Precious Metal)

ေစ်းကြက္အတြင္းမွ ေရႊ၊ ပလက္တီနမ္၊ ေငြ၊ ေၾကးနီ၊ အလူမီနီယမ္ စသည့္သတၱဳမ်ားကိုလည္း ဝယ္ယူ ရရွိႏုိင္ပါသည္။ စာရြက္ေပၚတြင္ ဝယ္ယူျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေစ်းကြက္အတြင္း၌ ေရာင္းဝယ္ပုံႏွစ္မ်ိဳးရွိသည့္အနက္ တစ္မ်ိဳးမွာ ေစ်းႏႈန္းတစ္ခုတြင္ ဝယ္ယူထားျပီး ေစ်းတက္ေသာအခါ ျပန္ေရာင္းခ်ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေစ်းတက္ သြားလွ်င္ျမတ္မည္ျဖစ္ျပီး ေစ်းက်သြားလွ်င္ ရႈံးမည္ျဖစ္ပါသည္။ဤသည္ကို Short Selling ဟုေခၚပါသည္။ ေစ်းကြက္အတြင္းဝင္ေရာက္၍ ဝယ္ျခင္း၊ ေရာင္းျခင္းျပဳလုပ္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ မည္သည့္နည္းႏွင့္ ဝယ္ /ေရာင္း
လုပ္မည္ကို ပြဲစား(Agent )အား မွာၾကားရာတြင္၌ Long Buying လား၊ Short Selling လားခဲြျခားေျပာဆိုရပါမည္။

စေတာ့ရွယ္ယာ ေရာင္းဝယ္ၾကပုံ

အေရာင္းအဝယ္ျပဳမည့္သူတစ္ဦးသည္ ပထမဦးစြာ အက်ိဳးေဆာင္လုပ္ငန္း(ပြဲစား)မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ၾက ရပါမည္။ အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ၾကသူအမ်ားစုမွာ ဘဏ္မ်ားသာျဖစ္ၾကပါသည္။ ပထမဦးစြာ ဘဏ္တြင္ေငြစုစာအုပ္ (သို.မဟုတ္) Current Account စာရင္းဖြင့္ျပီး ေငြသြင္းရပါသည္။ ျပီးမွ အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္မည့္ စာရင္းတစ္ခုဖြင့္လွစ္ကာ ေငြစုစာအုပ္ (သို.မဟုတ္) Current Account စာရင္းသို. ျပန္လည္ လႊဲေျပာင္း ယူၾကပါသည္။ အဆုိပါေငြကို ျပန္လည္လႊဲေျပာင္းယူျခင္းမျပဳဘဲ အေရာင္းအဝယ္ျပဳလုပ္သည့္ စာရင္းထဲတြင္ ထားလွ်င္လည္း အတုိးရပါသည္။အဆိုပါအတိုးမွာ ေငြစုစာအုပ္ထဲတြင္ထားေသာ အတုိးထက္ ႏႈန္းထားပိုသည္ဟု ဆိုပါသည္။


ဘဏ္မွေပးပို.လိုက္ေသာ ေရာင္းဝယ္မႈအခ်က္အလက္သည္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းစင္တာထဲရွိ အလိုေလ်ာက္ တြက္ခ်က္ေပးသည့္(ကြန္ပ်ဴတာ)စက္ထဲသို. ေရာက္ရွိသြားျပီးသည္ႏွင့္ ေရာင္းေစ်းကိုက္ညီပါက အေရာင္းအဝယ္ ျပီးေျမာက္ပါသည္။(ေငြျဖစ္လြယ္သည့္သေဘာပင္ျဖစ္ပါသည္။) မ်ားျပားလွစြာေသာ လူမ်ားမွာမ်ားျပားလွစြာေသာ ေငြေၾကးပမာဏမ်ားျဖင့္ ေရာင္းဝယ္ေနၾကရာ ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္ေပၚတြင္ တစ္စကၠန္.အတြင္းေစ်းႏႈန္းမ်ား အၾကိမ္မ်ားစြာ ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚေနပါသည္။ (ဝယ္လိုအား၊ ေရာင္းလိုအားႏွင့္ ထိန္းညွိေပးထားျခင္းစေသာ အခ်က္သုံးခ်က္စုဆုံလိုက္ေသာအခါ ေစ်းႏႈန္းသည္ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် ဤကဲ့သို. ေျပာင္းလဲေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္။)


အေရာင္းအဝယ္ ျပီးေျမာက္ျပီးေနာက္ မိမိေရာင္းဝယ္လိုက္ေသာ ဘဏ္ႏွင့္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း၏ ေငြစာရင္း ရွင္းလင္းေရးဌာနသို. ခ်ိတ္ဆက္လ်က္ ေငြစာရင္းရွင္းလင္းျခင္း၊ စေတာ့ရွယ္ယာေရာင္းဝယ္ျခင္းဆိုပါကလည္း စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားလႊဲေျပာင္းျခင္း သည္တုိ.ကိုေဆာင္ရြက္ေပးၾကပါသည္။ ထုိ.ေၾကာင့္ မိမိကိုယ္တုိင္ ေရာင္းဝယ္မႈ ျပဳသည္ထက္ အက်ိဳးေဆာင္ပဲြစားမ်ားျဖင့္ ေဆာင္၇ြက္ျခင္းက ေငြကုန္အခ်ိန္ကုန္ သက္သာေစပါသည္။

ပြဲစားမ်ား

ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္လုပ္ငန္း ႀကီးႀကပ္ေရးေကာ္မရွင္က သတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္း မ်ားႏွင့္ ကုိက္ညီမွသာ ပြဲစားေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိၾကပါသည္။ သတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ကုိက္ညီမွဳ ရွိ / မရွိ အရည္အခ်င္းစစ္ေဆးမွဳ ခံယူၾကရပါမည္။ ေအာင္ျမင္မွသာ ပြဲစားလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ရၾကပါသည္။ ပြဲစား တုိ႔သည္ သတ္မွတ္ထားေသာ ေကာ္မရွင္ခ (ပြဲခ) ရၾကပါသည္။ ပြဲစားမ်ားတြင္ ေကာ္မရွင္ခ မ်ားမ်ား ေပးရေသာ ပြဲစားႏွင့္ ေကာ္မရွင္ခ သက္သာေသာပြဲစားမ်ားဟူ၍ ရွိၾကရာ ပထတစ္မ်ိဳးတြင္ အေရာင္းအဝယ္မ်ားကုိ က႑အလိုက္ စိစစ္ေဝဖန္သုံးသပ္ေသာ ကိုယ္ပုိင္အဖြဲ႔မ်ား ရွိၾကပါသည္။ သုိ႔ၿဖစ္၍ ေဖာက္သည္မ်ားကုိ ေရာင္းၿခင္း၊ ဝယ္ၿခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကံဥာဏ္မ်ားေပးပါသည္။ အခ်ိန္ေပး၍ ရွင္းၿပၿခင္း၊ ေဆြးေႏြးၿခင္းၿပဳၾကပါသည္။ ေကာ္မရွင္ခ (ပြဲခ) မ်ားမ်ား ေပးရပါသည္။

ဒုတိယတစ္မ်ိဳးမွာမူ ေဖာက္သည္က ေဆာင္ရြက္ခုိင္းသည့္ (Order) အတုိင္း အေရာင္းအဝယ္ ၿပီးေၿမာက္ ေအာင္သာ ေဆာင္ရြက္ေပးပါသည္။ ေရာင္းေရးဝယ္တာ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဖာက္သည္ကုိ မည္သည့္အႀကံ ဥာဏ္မွ် မေပးပါ။ ေကာ္မရွင္ခ ေလွ်ာ့ယူသျဖင့္ သက္သာပါသည္။

စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားကုိ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းကိုယ္တုိင္ ဝယ္ၿခင္း၊ ေရာင္းၿခင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေသာ္လည္း မိမိ ေရာင္းမည့္ရွယ္ယာကုိ ဝယ္မည့္သူ၊ မိမိလုိခ်င္ေသာ ရွယ္ယာကုိ ေရာင္းမည့္သူအား ကိုယ္တုိင္ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိ ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲၿခင္း၊ ယုံၾကည္ရမွဳ ရွိ/မရွိ သိရွိႏိုင္ရန္ ခက္ခံၿခင္း၊ အေရာင္းအဝယ္ၿဖစ္သည့္တုိင္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား ေျပာၿခင္းတုိ႔ ေၾကာင့္ စေတာ့ရွယ္ယာေရာင္းဝယ္ၿခင္းေလာကတြင္ ပြဲစားသည္ မၿဖစ္မေန လုိအပ္လာခဲ့ပါသည္။

ဘဏ္မ်ား၏ အခန္းက႑

ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွဳ၊ ေရာင္းဝယ္မွဳေလာကတြင္ ဘဏ္မ်ားသည္ အဓိကအခန္းက႑မွ ပါဝင္သည္ကုိ ေတြ႔ရွိၾကရပါမည္။ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ကုမၸဏီမ်ားမွာ မ်ားေသာအားၿဖင့္ ဘဏ္မ်ားသာၿဖစ္ၾကပါသည္။ ဘဏ္မ်ားသည္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားႏွင့္ေရာ ေကာင္တာေစ်းကြက္ႏွင့္ပါ ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား၊ အမ်ားပုိင္ ကုမၸဏီတုိ႔၏ အစုရွယ္ယာမ်ားကုိ မူလေစ်းကြက္အၿဖစ္ တာဝန္ခံ၍ တစ္ဆင့္ၿဖန္႔ခ်ီ ေရာင္းခ်ေပးၾက ပါသည္။ ဘဏ္မ်ားသည္ ေရာင္းလုိ / ဝယ္လုိ သူမ်ားအား ေကာ္မရွင္ခ(ပြဲခ)ယူ၍ အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ငန္းကုိလည္း လုပ္ကုိင္ေပးၾကပါသည္။ ရိုးရုိးအက်ိဳးေဆာင္လုပ္ငန္းေရာ၊ အႀကံဥာဏ္ေပးမွဳပါသည့္ အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ငန္းပါ ႏွစ္မ်ိဳး လုံးလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ကုိယ္တုိင္လည္း အေရာင္း / အဝယ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ ဘဏ္မ်ားတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ၾကေသာ ေစ်းကြက္ Analysis ျပဳလုပ္ သူမ်ားႏွင့္ IT ပညာရွင္မ်ားမွာ လစာ အလြန္ေကာင္းၾကပါသည္။ လုပ္ငန္းမ်ားေအာင္ျမင္သည္ႏွင့္အမွ် Bonus မ်ားလည္း မ်ားျပားစြာ ရရွိၾကပါသည္။


ယခုအခါတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ျပည္တြင္းပုဂၢလိက ဘဏ္မ်ားကုိ ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကးကုိင္ေဆာင္ လဲလွယ္ခြင့္ ေပးျခင္း၊ ႏိုင္ငံျခားေငြကို ႏိုင္ငံရပ္ျခားတုိင္းျပည္မ်ားႏွင့္ ေငြလႊဲပုိ႔လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳျခင္း၊ ႏုိင္ငံျခားဘဏ္ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳျခင္းႏွင့္ ယခုေနာက္ဆုံးအမ်ားျပည္သူ မည္သူ႔ကုိမဆုိ ႏိုင္ငံျခားေငြစာရင္း အလြယ္တကူ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ျပဳျခင္းမ်ား ခြင့္ျပဳလာခဲ့ပါသည္။ ဤသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍ ေငြေၾကးလုပ္ငန္းမ်ား၊ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ေပၚေပါက္လာၿပီး စေတာ့ရွယ္ယာေရာင္းဝယ္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ လာႏုိင္ၿပီဆုိသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္ပါသည္။

ျပည္သူအမ်ား ေလ့လာသိရွိ အႀကံျပဳႏုိင္ေရးအတြက္ ၁၅-၇-၂၀၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား လဲလွယ္ေရာင္းဝယ္ေရး ဥပေဒၾကမ္း ေပၚထြက္လာခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ ဥပေဒကို အတည္ျပဳၿပီး သည့္ေနာက္ နည္းဥပေဒမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ဆက္လက္ေရးဆြဲရဦးမည္ ၿဖစ္ပါသည္။ ၿပီးမွသာ လုပ္ထုံး လုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ လုပ္ငန္းခြင္ဆိုင္ရာမ်ားကုိ ဘဏ္ဝန္ထမ္းမ်ားအား သင္ၾကားေလ့က်င့္ ေပးႏုိင္ ပါလိမ့္မည္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ခ်ိန္ႏွင့္ ဘဏ္မ်ား၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေငြေခ်း သက္ေသခံလက္မွတ္ ကုမၸဏီမ်ား လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရန္ အစစအရာရာ အဆင္သင့္ျဖစ္ခ်ိန္မွာ တစ္ထပ္တည္း လုိလုိျဖစ္ဖုိ႔ လိုမည္ဟု ထင္ပါသည္။

OTC ေစ်းကြက္ သို႔မဟုတ္ ေကာင္တာေစ်းကြက္

ဘဏ္မ်ား၏ ေကာင္တာေပၚတြင္ (Over the Counter) ေရာင္းဝယ္ၾကရာမွ စတင္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ပုိင္း အျခားေနရာမ်ားတြင္ ဝယ္ၾကေရာင္းၾကေသာအခါ၌လည္း Over the Counter ဟုပင္ ေခၚေဝၚၾက ပါသည္။ OTC ေစ်းကြက္တြင္ သတ္မွတ္ထားေသာ ေနရာမရွိပါ။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားတြင္ စာရင္းမဝင္ ေသးေသာ (အမ်ားပုိင္) ကုမၸဏီမ်ား၏ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းဝယ္ႏိုင္ၾကပါသည္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကဲ့သုိ႔ တင္းက်ပ္ေသာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ထားျခင္းမရွိဘဲ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္လုပ္ငန္း ႀကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မရွင္၏ ႀကီးႀကပ္မွဳေအာက္တြင္ ရွိပါသည္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားတြင္ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္သည့္နည္းတူ ေကာင္တာေစ်းကြက္မ်ား လည္း ေရာင္းၾက၊ ဝယ္ၾက အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ၾကပါသည္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား၏ သမုိင္းအက်ဥ္း

UK ႏိုင္ငံ လန္ဒန္စေတာ့ရွယ္ယာ အေရာင္းအဝယ္ေစ်းကြက္ကို (၁၇) ရာစု ကုန္ခါနီးတြင္ စတင္ခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၁၇၇၃ ခုႏွစ္တြင္မွ တရားဝင္ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာမွာ ထုိေခတ္ထုိအခါက ေနမဝင္အင္ပါယာဟု တင္စားခံရေလာက္ေအာင္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔သည္ျဖစ္၍ စေတာ့အေရာင္းအဝယ္ ေစ်းကြက္ သည္လည္း ကမၻာ့အႀကီးဆုံး ေစ်းကြက္ႀကီးျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ယခုေႏွာင္းပုိင္းေခတ္၌ ေစ်းကြက္အက်ယ္ျပန္႔ အထြန္း ကားဆုံး နယူးေယာက္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကုိ ၁၇၉၂ ခုႏွစ္ ေမ ၁၇ ရက္တြင္ Wall Street လမ္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ ပါသည္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ တုိက်ိဳစေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကုိမူ ၁၈၇၂ ခုႏွစ္က တည္ေထာင္ခဲ့သည္ဟု သိရွိရပါသည္။

ကမၻာေပၚတြင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီၿဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔ ေခတ္အခ်ိန္အခါကဲ့သုိ႔ ေန႔စဥ္ေငြေၾကးတန္ဖိုး ကုေဋေပါင္းမ်ားစြာ အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္လာၾကသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္အနည္းငယ္မွ်သာ ရိွပါေသးသည္။ ဤအေျခအေနသုိ႔ေရာက္ေအာင္ ဦးေဆာင္ႀကိဳးပမ္းသူမွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကုိ အေျချပဳ၍ စေတာ့ရွယ္ယာအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္း ပြဲစားလုပ္ငန္းကို လုပ္ကုိင္ခဲ့သည့္ “ခ်ားလ္စ္အီမာရီးလ္” ဆုိသူပင္ ျဖစ္ပါသည္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား၏ အေရးပါပုံႏွင့္ အက်ိဳးေက်းဇူး

တုိင္းျပည္တစ္ျပည္၏ စီးပြားေရးအေျခအေနကုိ ထုိတုိင္းျပည္ရွိ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား၏ ေရာင္းဝယ္မွဳ အေျခအေနမ်ားအား ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏိုင္ပါသည္။ (၁၉၂၉-၁၉၄၁) ကမၻာ့စီးပြားေရးပ်က္ကပ္ႀကီးသည္ စေတာ့ေစ်းကြက္ အၿပိဳအလဲမွ စတင္ခဲ့သည္ဟု လည္းေကာင္း၊ ၁၉၉၇ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေငြးေၾကး အက်ပ္အတည္းသည္ ေဒၚလာေငြနွင့္ ေဒသခံေငြေၾကးမ်ား လဲလွယ္ေရာင္းဝယ္ၾကရာမွ စတင္ခဲ့သည္ဟု လည္းေကာင္း သိရွိမွတ္သားခဲ့ရဖူးပါသည္။ သုိ႔ပါ၍ ေစ်းကြက္အသီးသီးကို စနစ္တက် ထိန္းညွိေဆာင္ရြက္ သြားၾက ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

မည္သုိ႔ပင္ ဆုိေစကာမူ ေစ်းကြက္အသီးသီးတြင္ ဝင္ေရာက္ေရာင္းဝယ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံၾကသူမ်ားအဖုိ႔ ေစ်းကြက္ အသီးသီးမွ အသီးအပြင့္အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ခံစားရရွိရမည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားသည္ ေအာက္ပါအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္ -
(က) အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီမ်ား ဖြဲ႔စည္း၍ အမ်ားျပည္သူသုိ႔ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ား ထုတ္ေဝေရာင္းခ်ျခင္း အားျဖင့္ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အေနျဖင့္ လုိအပ္ေသာ အရင္းအႏွီးမ်ားကို အကုန္အက် သက္သာစြာ ရရွိႏိုင္ ပါသည္။
( ခ ) အမ်ားပုိင္ ကုမၸဏီမ်ားမွ ရရွိလာေသာ အရင္းအႏွီးမ်ားျဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ား တုိးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္ၾကရာ ျပည္သူလူထု အတြင္း အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းသစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာေစပါသည္။
( ဂ ) ျပည္သူလူထုအတြင္း၌လည္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳလုပ္ငန္းအသစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာေစပါသည္။ ပင္စင္ စားမ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေစ်းကြက္၊ အရင္းအႏွီးနည္းပါးသူမ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေစ်းကြက္ မ်ားလည္း အသီးသီးရွိၾကပါသည္။
(ဃ) ထိန္းေက်ာင္းပဲ့ကုိင္မွဳ စနစ္ေကာင္းသည္ႏွင့္အမွ် လိမ္လည္မွဳမ်ားလည္း ကင္းေဝးမည္ျဖစ္၍ စိတ္ခ် လက္ခ် တရားဝင္ေရာင္းဝယ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။
( င ) ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ ေစ်းကြက္အသီးသီးတြင္ ဝင္ေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလာမွဳေၾကာင့္ ေငြေဖာင္းပြ မွဳကုိ ေလ်ာ့က်ေစပါသည္။
( စ ) ႏိုင္ငံပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးမ်ား၏ ရွယ္ယာမ်ားကုိ ေစ်းကြက္အတြင္း ထုတ္ေဝေရာင္းခ်ျခင္းအား ျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရအေနျဖင့္ လုိအပ္ေသာ အရင္းအႏွီးကို ျပည္သူလူထုထံမွ လြယ္ကူစြာ ရရွိ ေစႏိုင္ပါသည္။
(ဆ) ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရအေနျဖင့္လည္း အခြန္ရေငြတုိးပြားလာမည္ျဖစ္၍ ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြာေးရးဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္လာမည္ျဖစ္ၿပီး ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ လူေနမွဳအဆင့္အတန္းမ်ား ျမင့္မားလာမည္ ျဖစ္ပါ သည္။ မ်ားမၾကာမီ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား ေပၚေပါက္လာေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။

စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ ရွိသင့္ရွိထုိက္ေသာ အရာမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအတြက္ေရာ အမ်ားျပည္သူတုိ႔အတြက္ပါ လြန္စြာအက်ိဳးမ်ားေစသည့္ အရာမ်ားလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာ့ရြာ စီးပြားေရး ေလာကအတြင္းသုိ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားမ်ားပါ ပါဝင္ခြင့္ရသြားသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္ပါ သည္။

ေရာင္းျခင္း၊ ဝယ္ျခင္း၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံျခင္းစသည့္ ပညာရပ္မ်ား၊ ဆုံးရွဳံးနစ္နာႏိုင္ေျခကုိ ကာကြယ္ႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားသည္ ပညာရပ္မ်ားအေနျဖင့္ ရွိေနပါသည္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား ေပၚေပါက္လာပါက ဤေလာက အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္မည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းထားၾကသူမ်ားအဖုိ႔ အထက္ပါပညာရပ္မ်ားကုိ ယခုကတည္းက ႀကိဳတင္လ်က္ ေလ့လာဆည္းပူးထားသင့္ပါၿပီဟု အႀကံျပဳအပ္ပါသည္။

၉-၉-၂၀၁၂ ထုတ္ ေၾကးမုံသတင္းစာမွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။